Publicaties

Op deze pagina staan alleen mijn Nederlandstalige publicaties. Voor publicaties in een andere taal, zie de Engelstalige pagina.

Online kerk-zijn in de Coronacrisis

In de tijd vanaf maart 2020 moesten veel lokale kerken eerst goed overleggen wat de gevolgen waren van de afgekondigde lockdown. De verspreiding van het Coronavirus, het toenemende aantal besmettingen, de koppeling die daarbij soms ook kon worden gelegd met kerkdiensten en …

Geestelijke Verzorging Bij Defensie. Onder Militairen En Tussen Mensen

Carmen Schuhmann en Theo Pleizier verkennen hoe de context van defensie de invulling van geestelijke verzorging mede bepaalt. Geestelijk verzorgers zijn overal in en buiten de organisatie actief en bieden vanuit de eigen levensbeschouwing een kritisch buitenperspectief – ze …

Worstelende zielen bijstaan. Ouderlingen en pastoraal werkers als gesprekspartners in de gemeente

De mens die het gevecht aangaat met moeilijke vragen, duistere geheimen, ingewikkelde besluiten, verwarde gevoelens. Wie kent dat niet? En als iedereen het kent, mag het er ook zijn en kunnen we er voor elkaar zijn. Niet zelden gaat het bij zo’n worsteling om de vraag …

Reflexen

Reflexen in Theologia Reformata gaan in op een aantal recente ontwikkelingen in kerk en theologie. Ze sluiten doorgaans af met academische personalia, zoals promoties en inauguraties. In deze Reflexen ga ik in op: de Nacht van de theologie (16 november 2019); Publieke en …

Preken vanuit de Gewone Catechismus

Een bijdrage op Preekwijzer.nl over de leerdienst, toegespits op de vraag hoe de Gewone Catechismus gebruikt kan worden in de leerdienst, geïllustreerd aan de hand van een paar praktische voorbeelden vanuit de Martinikerk in Groningen.

Geloven vanuit huis. Over het belang van de ouderling

Werk thuis. Blijf zo mogelijk thuis. De aanwijzingen van de overheid vanwege de Coronacrisis waren duidelijk. Niet alleen voor iedereen met een baan, maar ook voor iedereen met een geloof. Of moet je zeggen, ieder die zich tot een religie rekent. In het Westen vallen geloof …

Christelijk geluk in een seculiere cultuur. Een verantwoording van de belangrijkste theologische keuzes in de Gewone Catechismus

In dit artikel beschrijven wij eerst hoe de huidige seculiere context de GC heeft gestempeld, zoals blijkt in de eschatologische toonzetting van de GC en de behandeling van doop en avondmaal (2). Vervolgens wordt belicht, welke theologische keuzes de verdere structuur van de …

Gewone Catechismus. Christelijk geloof in 100 vragen en antwoorden

De Gewone Catechismus, geschreven door de theologen Theo Pleizier, Arnold Huijgen en Dolf te Velde, wil de inhoud van het christelijk geloof op een hedendaagse manier overdragen aan volgende generaties en hen inspireren. Dit `leerboek’ bestaat uit 100 vragen en …

Psychologie en narrativiteit in het pastoraat. Overwegingen bij de terugkeer van de ziel

De psychologische en de narratieve benadering geven elk een verschillend antwoord op het ‘zijn van de mens. In dit artikel ga ik na hoe bevredigend deze antwoorden zijn en of er voor het pastoraat in de christelijke gemeente niet een andere theologische ingang nodig is …

Pastorale zorg als oecumene. Omgaan met spirituele diversiteit in het pastorale beroep

Oecumenische ontmoetingen in het werk, met pastoranten of met collega’s (christen of niet) zorgen ervoor dat het pastorale werk zich voltrekt in een spiritueel plurale omgeving; meer dan het ‘gewone’ gemeentepastoraat. In dit artikel gaat het om die …

Je kunt een mens uit de oorlog halen, maar de oorlog niet uit een mens

De volgende casusbeschrijving raakt aan een pijnlijk hoofdstuk uit onze nationale geschiedenis: de inzet van Nederlandse militairen in Nederlands-Indië. Het gaat in de beschrijving om een huisbezoek door een geestelijk verzorger bij de krijgsmacht aan dhr. Klaas, 89 jaar, …

Wat, waarom en waartoe geestelijke verzorging in de krijgsmacht? Over het Case Studies Project Geestelijke Verzorging

In 2016 is een groot onderzoeksproject van start gegaan waarin wetenschappers van diverse universitaire instellingen en geestelijk verzorgers samenwerken en onderzoek doen naar de vraag “Wat doen Geestelijk Verzorgers, waarom en waartoe?”. Het project is een initiatief van …

Reflexen

Naast de personalia, promoties en inauguraties, in deze Reflexen aandacht voor 10 jaar PThU, 50 jaar NGK/GKv en 400 jaar Dordtse Synode.

Leren luisteren naar spiritualiteit

Wat geeft je het gevoel dat je ‘gehoord wordt’? En wanneer is dat het geval in een pastorale ontmoeting? De ervaring dat iemand écht naar je heeft geluisterd, is een troostvolle ervaring. In luisteren gaat het om aandacht. Aandachtige betrokkenheid op de ander en op dat waar …

Aandacht voor Krijgsmachtpredikantschap aan de PThU in onderzoek en onderwijs

Aan de PThU in Groningen kunnen studenten zich specialiseren in diverse vormen van predikantschap. Recent is daar het krijgsmachtpredikantschap aan toegevoegd. Binnen de bestaande afstudeervarianten van gemeentepredikant en predikant-geestelijk verzorger is het mogelijk om …

Bespreking: Met het Woord onder de wapenen (Els Boon e.a.), 2016

‘In het leger ben ik er voor iedereen’. Met dit citaat van krijgsmachtpredikant b.d. ds. Mia van ‘t Riet opent de bundel Met het Woord onder de wapenen, een verzameling essays over honderd jaar krijgsmachtpredikantschap. Of zoals het in de loop van de twintigste eeuw is gaan …

Onderwijs in het pastoraat. Leren luisteren. Gehoord worden, deel 1. Het geloofsgesprek, deel 2.

Sinds september 2015 doceer ik de vakken pastoraat en prediking aan de Groningse vestiging van de Protestantse Theologische Universiteit, de predikantsopleiding van de Protestantse Kerk. Bij deze vakken gaat het eenvoudig gezegd om: leren luisteren en leren spreken. In deze …

Is de kerk ook onder de veiligheidsdiensten? Een lezing van Beatrice de Graaf's 'Heilige strijd' met het oog op de preek

Op verzoek van de synode van de Protestantse Kerk in Nederland schreef terrorismedeskundige Beatrice de Graaf, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, een deskundig en gelovig essay over veiligheid. Zij verbindt haar deskundigheid op het terrein van veiligheidsstudies met …

In Geest en waarheid. Praktisch-theologische overwegingen bij de plaats van Israël in de Christelijke spiritualiteit

De vraag die op de achtergrond van deze bundel klinkt is de vraag naar het eigene, het unieke, van de komst van Jezus Christus. In dat geheel richt deze bijdrage zich op de vraag wat dit betekent voor de christelijke spiritualiteit. ‘Het heil is uit de Joden’, zo houdt Jezus …

Geen confessie zonder context

In mijn reactie wil ik een onderliggende lijn in de lezing van dr. Gossweiler oppakken en aan de hand daarvan een drietal vragen stellen. De vraag die aan de orde is, raakt sterk aan mijn werk als predikant: hoe vertolken wij het evangelie in onze wereld en hoe functioneert …

Religious Involvement in Hearing Sermons. A Grounded Theory Study in Empirical Theology and Homiletics

Hearing sermons is an important religious practice for Christians worldwide. In Protestant theology as `theology of the Word’ it exceeds all other religious activities as a primary means of grace. Despite this centrality of religion in hearing sermons, empirical …